رفتن به محتوای اصلی
x

 

برای ارائه خدمات اولیه بهداشتی و درمانی در ایران، تجربیات چندی در زمینه تربیت رده های خاص که قادر به ارائه این خدمات باشند صورت گرفته است. اولین رده در این خصوص بهداران بودند که تربیت آنها در اصفهان از سال ۱۳۲۵ آغاز گردید.  بهداران دیپلمه هایی بودند که پس از چهار سال دروس تئوری و عملی در زمینه مراقبت های اولیه پزشکی به روستاها اعزام می شدند و پس از مدتی کار در روستا، تحصیـلات خود را از سال چهارم در دانشکده های پزشکی ادامه داده و پزشک می شدند. این طرح در اوائل دهه ۱۳۴۰ متوقف گردید. 
اولین سنگ بنای خانه های بهداشت در اصفهان و شهرستانهای تابعه در سالهای  ۱۳۵۳ و ۱۳۵۴ بنا نهاده شد که این خانه های بهداشت ابتدا خانه بهداشت دانش آموزی بودند و اولین دوره های تربیت بهورز در استان و چند شهرستان از جمله شهرضا، تیران و کرون و گلپایگان از سال ۱۳۵۶ پذیرفته شدند و پس از آن مراكزآموزش بهورزي همزمان با تشكيل شبكه هاي بهداشت ودرمان دركشورتشكيل گرديدند تا با تربيت بهورزان مورد نيازسيستم، نيروي انساني سطح اول ارائه دهنده مراقبتهاي اوليه بهداشتي را تأمين نمايند.
این مراکز در ابتدا با نام آموزشگاه بهورزی شروع به کار نمود و جهت آموزش و تربیت بهورزان از افراد بومی روستاها با سطح تحصیلات دارای پنجم ابتدایی و بالاتر پذیرش می نمودند و بعد از انجام مراحل ثبت نام، آزمون و گزینش، در طی دوره ۲ ساله با سپری کردن بلوکهای اول و دوم و سوم آموزشی  به صورت نظری و عملی و کار آموزی و کسب نمره قبولی در هر یک از بلوکها وآزمون فینال، مجوز شروع به کار در روستاهای خود را دریافت می نمودند و با سپردن تعهد محضری تحت  استخدام مرکز بهداشت شهرستان مربوطه در خانه بهداشت محل تعهد شروع به کار می نمودند. 
بلوک های بهورزی، مجموعه های آموزشی بسیار منظم و کاملی  بودند که بر اساس اصول  و اجزاء PHC  در سطوح مختلف با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی روز و نیز با برخورداری از  جامعه نگر ترین شیوه  های آموزشی که تمامی فعالیتهای اجرایی سیستم مطابق با سطح سواد دانش آموزان در آنها لحاظ شده بود را در بر می گرفت ،اما با گذشت بیش از سه دهه  مراحل جذب و پذیرش بهورز در سالهای اخیر متناسب با سطح سواد جامعه روستایی و سایر تحولات، مورد باز نگری قرار گرفت  که مهمترین علل آن شامل تغییر نیازها و تقاضای بهداشتی مردم، افزایش سطح آگاهی و بهبود وضعیت بهداشتی مردم و افزایش سطح معلومات و تحصیلات روستائیان و ادغام خدمات بهداشتی را می توان نام برد. در این راستا، در قوانین جذب بهورزان تغییراتی ایجاد شد  که مهمترین آن بالا رفتن سطح تحصیلات متقاضیان بهورزی از دیپلم به فوق دیپلم، تغییرات ساعات نظری، عملی و کار آموزی واضافه شدن دروس جدید به سر فصل های آموزشی دانش آموزان مطابق با برنامه های ادغامی در سیستم  بود. 
همچنین با توجه به گستردگی خدمات ارائه شده توسط بهورزان، لزوم آموزش مداوم آنان پس از فارغ التحصیلی نیز کاملا محسوس بوده و نیاز به متولی خاص در سیستم دارد که آموزش بهورزی این وظیفه را در کنار جذب و تربیت آنان به عهده دارد. علاوه بر وظایف فوق، برنامه ریزی، هماهنگی و همکاری در بازآموزی کارکنان نظام سلامت جهت بهبود بهره وری و ارائه خدمات با کیفیت بهتر در این مراکز انجام می پذیرد. 
مراکز آموزش بهورزی با داشتن مربیانی در رشته های مختلف (پرستاری، مامایی، مبارزه با بیماریها، بهداشت محیط و حرفه ای و بهداشت خانواده) وظیفه تربیت نیروی بهورزی، آموزش، نوآموزی و باز آموزی پرسنل محیطی اعم از بهورزان وسایر اعضاء تیم سلامت (پزشک، کاردانهای ناظر مبارزه با بیماریها، بهداشت خانواده، بهداشت محیط وبهداشت حرفه ای) را با استفاده از آخرین روشها، تکنیکها و الگوهای آموزشی درمناطق روستایی به عهده دارد. این فعالیتها به اضافه نظارت بر خدمات رده های محیطی جهت تغییر نگرش و عملکرد و دانش پرسنل و در نهایت تغییر رفتار آنها به منظور تامین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت جامعه انجام می گیرد.