خانه های بهداشت محيطي ترين واحد ارائه خدمات در نظام شبكه هاي بهداشتي و درماني كشور و مسـتقردر روسـتا اسـت كـه تحـت نظـارت مركـز بهداشتي درماني روستايي فعاليت مي كند. هر خانه بهداشت بسته به شرايط جغرافيـايي بـه ويـژه امكانـات ارتبـاطي و جمعيـت با متوسط ساکن 1500 نفر در روستای اصلی و روستاهای قمر(روستاهای تحت پوشش) قرار دارد. و توسط بهورز زن و مرد مشغول ارائه مراقبت های بهداشتی است و خدمات ارائه شده در این مکان، در سامانه الکترونیک سلامت ثبت می شود.
بهورزان در راستای وظایف شغلی خدمات زیر را به جمعیت تحت پوشش خود در روستای اصلی و روستاهای اقماری ارائه می نمایند.
شرح وظایف بهورزان در خانه های بهداشت:
1- شناخت جمعیتی و زیست محیطی روستا، سرشماری خانوارها و جمع آوری اطلاعات آماری کامل جمعیت تحت پوشش خانه بهداشت و تنظیم زیج حیاتی و پرونده خانوار
2- برقراری ارتباط با مردم و جلب مشارکت آنان در زمینه های مختلف بهداشتی
3- آموزش همگانی سلامت در کلیه زمینه های بهداشتی
4- ارائه مراقبت های بهداشتی شامل:
• خدمات سلامت خانواده به کلیه گروههای هدف:
• برنامه مراقبت کودک سالم (گروه سنی زیر 8 سال )
• مراقبت های ادغام یافته ناخوشی های اطفال و کودک مصدوم
• مراقبت هاي ادغام يافته سلامت مادران
• مشاوره قبل از ازدواج
• ارائه خدمات باروری سالم و برنامه های جمعیت
• سلامت دهان ودندان
• آموزش تغذیه
• سلامت گروه سنی سالمندان
• سلامت گروه سنی میانسالان
• سلامت گروه سنی جوانان
• سلامت گروه سنی نوجوانان و بهداشت مدارس شامل بهداشت محیط مدرسه، معاینات سالانه دانش آموزان و مشارکت درسنجش سلامت دانش آموزان کلاس اول و بیماریابی آنان واکسیناسیون در صورت نیاز اجرای برنامه های آموزشی در مدارس
5- خدمات پيشگيری و مراقبت از بيماريها
• و اکسیناسیون و مراقبت از بیماریهای قابل پیشگیری بوسیله واکسن
• آموزش چگونگي پيشگيري و درمان و توان بخشي موارد بيماري ها به بيماران و عموم مردم
• درمان بيماراني كه داراي پروتكل درماني مشخص هستند.
• بیماریابی
• ارجاع و پيگيري موارد درمان
• مراقبت از بیماران مبتلا به بیماریهای واگیر( سل – اسهال- ....)
• آموزش و مراقبت ویژه زوجین ناقل تالاسمی
• ارائه مراقبت های بیماریهای غیرواگیر: (فشارخون – دیابت – روانی- گواتر- آسم – سرطانها و ....)و سوانح و حوادث در قالب برنامه سلامت گروههای هدف
• مشارکت در اجرای برنامه های توانبخشی مبتنی بر جامعه
• گزارش بيماريهاي مشمول گزارش تلفني، هفتگي و ماهيانه
6- بهداشت محیط روستا شامل:
• کنترل بهداشت مواد غذایی از طریق بازدید اماکن تهیه و توزیعنگهداری و فروش مواد غذایی در منطقه تحت پوشش
• نظارت بر وضعیت بهداشتی اماکن عمومی
• نظارت بر دفع بهداشتی زباله و فضولات حیوانی
• بهسازی محیط و منابع آب و فاضلاب
• کنترل بهداشت آب
• کنترل بهداشت توالت ها و جمع آوری صحیح مدفوع
• آلودگی های هوا
• مدیریت بلایا
• بهداشت مسکن و پیگیری منازل در زمینه های مختلف بهداشتی
• بیماری های منتقله از راه غذا و آب
• جلب مشارکت روستائيان و شورای اسلامي روستا بمنظور ارتقای وضعیت بهداشتی روستا
• تشكيل شوراي بهداشت روستا
• مشارکت در پروژه های بهسازی محیط
7- خدمات بهداشت حرفه ای و بهداشت کارگران و کشاورزان
8- همکاری با پزشک خانواده
9- مشارکت در اجرای طرح های ادغام شده در نظام شبکه
10- کمک های اولیه
11- درمان های ساده علامتی مشخص شده
12- جلب همکاری مردم جهت پيشبرد برنامه های بهداشتي
13-جلب همكاري ساير بخش ها ی دولتي و غير دولتي جهت پيشبرد برنامه های بهداشتي
14- جمع آوري و ثبت آمار، تنظيم و ارسال گزارش فعاليت ها به مركز بهداشتي درماني
15- ساير امور محوله