بنیانگذار رشته زنان و مامائی (زایمان) در اصفهان، آقای دکر محمد میردامادی است. آقای دکتر میردامادی، روش نوین زایمان را جایگزین زایمان بر روی خشت و خاکستر و محیط آلوده خانه‌های گلی کرد و در آموزش دانشجو، ماما، پرستار و همکاران کوشش فراوان نمود. با تسلطی که بر زبان فرانسه داشت، با مطالعات خود، اطلاعات جدیدی را در اختیار دیگران می‌گذاشت. بعدها، خانم دکتر منیژه مهدوی به کمک ایشان آمد و اولین دستیار ایشان در سال 1341 آقای دکتر علی علمداری بود.
قبل از سال 1349 بخش زنان و مامایی جدا از یکدیگر، ولی جزو گروه جراحی اداره می‌شد. در بخش زنان، اعمال جراحی زنان، مثل: کورتاژ، کیست تخمدان، عمل حاملگی خارج رحمی و انجام می‌گرفت و در بخش مامایی، کلیه زایمان‌های غیرطبیعی و طبیعی و سزارین انجام می‌گردید. مرحوم آقای دکتر حسینقلی اورژند، بخش زنان را در بیمارستان کاشانی پایه‌گذاری نمود که در آنجا اعمال جراحی محدود انجام می‌گرفت و دانشجویان آموزشهای لازم را فرا می‌گرفتند.
مرحوم آقای دکتر محمد محیی پس از سفر به فرانسه، با یک دستگاه لاپاروسکوپ به ایران مراجعت نمود و در سال 1343 در بیمارستان کاشانی، کار با آن دستگاه را شروع کردند. او پدر لاپاروسکوپی در ایران است، روشی که امروز به صورت پدر اعمال جراحی زنان درآمده است. در سال 1349 بیمارستان امین از بهداری جدا و به دانشگاه اصفهان واگذار گردید و هم‌زمان بخش مامایی بیمارستان نور به این بیمارستان منتقل شد و بخش به مرور گسترش یافت.
آقای دکتر محمود صرام در سال 1347 از دانشگاه شیراز به اصفهان منتقل شد. او که تحصیلات طب را در آلمان و تخصص را درآمریکا گذرانده بود، با اطلاعات علمی روز خود و با لیاقت و پشتکاری که داشت با قبول مسئولیت‌های اجرایی علمی در شکل‌گیری سیستم رزیدنتی دانشگاه‌ها به شکل نوین خود، نقش اساسی را به عهده داشت و علاوه بر آموزش دانشجو، دستیار در دعوت اساتید داخلی و خارجی برای ارتقاء سطح علمی همکاران نقش بسزایی را داشت و در همین ایام بود که تعداد زیادی از پزشکان ایرانی مقیم خارج از کشور را، جهت گسترش سطح علمی این رشته به ایران دعوت نمودند.
شهید دکتر محمدباقر کوشا از آمریکا - دکتر محمد شمس اردکانی از آمریکا - دکتر سامانی از آمریکا - دکتر مهاجری از آمریکا - دکتر اطهری از آمریکا - دکتر لطفی از آمریکا (پایه گذار درمانگاه مول MOLE در اصفهان) - دکتر شمسا از آمریکا - دکتر نظری از آمریکا - دکتر فروهر از آمریکا- دکتر عطا جلالی از انگلستان
و آقای دکتر محمد رحیم اکبر که در سال 1354 از آمریکا مراجعت و به کادر موجود اضافه شدند و در ساخت و شکل‌گیری زایشگاه و تجهیز بخش بیمارستان امین فعالیت و هم‌فکری نمود. او در سال 1355 گروه مستقل زنان و مامایی را که قبلاً جزو گروه جراحی بود تشکیل داد.
مرحومه خانم دکتر پروانه قناعی و آقایان دکتر ولی‌اله کریمی و دکتر مرتضی ذوالفقاری پس از پایان دوره تخصص خود در اصفهان، به کادر آموزشی اضافه شدند. شهید آقای دکتر محمدباقر کوشا فارغ‌التحصیل آمریکا در حالی که عازم جبهه‌های جنگ ایران و عراق بود در سانحه هوایی سقوط و شهید شد.
آقای دکتر باقر فروهان، پس از فارغ‌التحصیلی در سال 1345 از دانشکده پزشکی اصفهان و پنج سال کار پزشکی در روستاهای ایران، به کشور انگلستان رفته وکار تخصص را به پایان رسانیده بود و با درجه CONSULTANT در سال 1361 به ایران مراجعت و همکاری خود را با گروه زنان و مامایی آغاز کرد. ایشان در آموزش رزیدنت و معرفی روش‌های نوین جراحی و بخصوص درمان‌های نازایی کمک‌های مؤثری نموده است روش‌های نوین چون واژینوپلاستی با گرافت آمنیون (AMNION) را برای اولین بار در ایران انجام داد (قبلاً آقای دکتر صرام همین روش را با گرافت پوستی انجام می‌دادند). آقای دکتر فروهان به کمک چند همکار دیگر اولین مرکز باروری و ناباروری اصفهان را برای A.R.T تأسیس نمود.
پس از انقلاب سیاست کلی بر زنانه شدن بخش زنان و مامایی پایه‌گذاری شده و پزشکان مرد برای رزیدنتی پذیرفته نشدند و فارغ‌التحصیل‌های سال‌های 1365به بعد را به تدریج جهت گروه استخدام و جایگزین مردان کردند.
علاوه بر مرکز پزشکی امین، بیمارستان زنانه شهید دکتر بهشتی دایر شد و کادر آموزش و دانشجویان زن در آنجان پذیرفته شدند و دانشجویان مرد به بیمارستان امین و الزهرا (س) انتقال یافتند. بیمارستان الزهرا (س) هم به این مراکز اضافه شده است.
منابع:
- راهنمای پزشکی استان اصفهان، به کوشش ملیحه سلیمانیان، مصاحبه دکتر امیرمسعود مشیرفاطمی، دکتر باقر فروهان ،انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 1376.
- از مکتب خانه تا دانشگاه، دکترعباس ادیب، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان،1393
- دفتر مستند سازی تاریخ توسعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 1399.
