دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در زمان تأسیس هیچ ساختار تشکیلاتی نداشت و در واقع پردیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با آموزشگاه عالی بهداری شکل میگیرد. با وجود این که سند منطقه هزار جریب در زمان آقای دکتر حکمی به اسم آموزشگاه عالی بهداری و بعد به اسم دانشکده پزشکی اخذ گردید، ولی در قانونی که در مجلس تصویب شد دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، دانشگاه های مادر تعریف شدند.
سیر تحول دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (از 1325 تا 1356)
۳۰ آذرماه سال 1325 با ایجاد آموزشگاه عالی بهداری پایه نخستین موسسه آموزش عالی در اصفهان گذاشته شد. پس از چهار سال دانشکده پزشکی اصفهان در جوار آموزشگاه مذکور کار خود را آغاز کرد و به تدریج آموزشگاه عالی بهداری تعطیل گردید.
در سال 1334 دانشکده داروسازی تشکیل شد و به دانشکده پزشکی ملحق گشت و دو سال بعد خود بصورت واحد مستقلی در آمد. در تاریخ ۱۸ آذرماه 1337 دانشکده ادبیات در اصفهان آغاز بکار کرد و با افزوده شدن این دانشکده به دو واحد آموزش عالی گذشته موجودیت دانشگاه اصفهان تحقق یافت و مرحوم دکتر مهدی نامدار به ریاست این دانشگاه منصوب گردید.
در سال 1342 و در زمان ریاست دکتر محمد ریاحی دومین رئیس دانشگاه اصفهان، دانشکده داروسازی مجددا به دانشکده پزشکی پیوسته شد. با انحلال دبیرخانه دانشگاه و مستقل شدن دانشکده های پزشکی و ادبیات موجودیت دانشگاه از دست رفت و در مهر ماه سال 1343 دانشکده علوم در جوار دانشکده ادبیات تأسیس شد و به سال 1344 اجازه تأسیس مجدد دانشکده داروسازی دوره چهارساله منظم به دانشکده پزشکی برای تربیت دانشیابی در رشته مذکور صادر گردید. و بدین سان در ۱۶ شهریور 1346 دانشگاه اصفهان بار دیگر موجودیت خود را بازیافت و با تصویب قانون تشکیل هیات امناء و اجرای آن در دانشگاه اصفهان، دانشگاه فعالیت تازه خود را آغاز کرد. و از آن تاریخ دانشگاه اصفهان تحت ریاست آقای دکتر قاسم معتمدی صورت نوینی بخود گرفت و ساختمان های مختلفی برای دانشکده ها در کوی دانشگاه ایجاد گردید و تأسیسات مورد نیاز دیگری نیز بدانها افزوده شد.
در سال تحصیلی 4۸ -134۷ سه واحد آموزش عالی بنام دانشکده علوم دارویی، رشته دانشیابی علوم آزمایشگاهی و آموزشگاه عالی پرستاری بواحدهای پیشین افزوده شد و دوره دانشیابی شبانه، دانشکده علوم تربیتی و کلینیك ویژه در دانشگاه اصفهان دایر گردید و همزمان با آنها مراکز پزشکی ثریا، خورشید و سنبلستان توسعه یافت و پس از آن مرکز پزشکی فیض نیز وابسته به دانشگاه گردید. در سال 135۱ دوره چهارساله علوم دارویی در دانشکده علوم دارویی به دوره شش ساله دکترای داروسازی تبدیل شد و عنوان دانشکده به دانشکده داروسازی و علوم دارویی تغییر یافت.
انستیتو باغبانی دانشگاه در سال 135۲ تأسیس و دانشکده دندانپزشکی نیز بدنبال آن شکل گرفت و بتدریج چند دوره دانشوری و هم چنین دبیرستان و دبستان و کودکستان در دانشگاه دایر گردید که درباره هر يك از واحدها به طور اختصار اشاره می گردد.
دانشکده پزشکی
در سال 1329 و درست چهارسال پس از تأسیس آموزشگاه عالی بهداری، دانشکده پزشکی دانشگاه اصفهان با عنوان اولین واحد دانشگاهی که امروز در زمرۀ عظیم ترین دانشکده های پزشکی کشور است در جوار آموزشگاه عالی بهداری با داشتن دوره شش سال تحصیلی و اجازه صدور دیپلم دکترا در پزشکی کار خود را آغاز کرد. این دانشکده در ساختمانی محدود آغاز بکار نمود و امروز (سال 1356) در ساختمانی عظیم با آزمایشگاههای مجهز و اعضای کادر آموزشی ورزیده و امکانات عالی سمعی و بصری مستقر گردیده است که از هر نظر می تواند نمایانگر يك دانشکده پزشکی تکامل یافته باشد. این تکامل مرهون مدیریت صحیح استادانی است که در آموزش دانشجویان این دانشکده سهمی داشته اند و امروز نیز برای تکامل هر چه بیشتر مجدانه پیش تاز کاروان علم و دانش است و با تلاش هر چه تمام تر گام بر می دارد. و امید است با این تلاش همه جانبه دانشکده پزشکی بتواند در راه هدف های متعالی که در پیش دارد بیش از پیش موفق باشد.
در تشریح هدف کلی از تأسیس دانشکده پزشکی باید گفت که دانشکده پزشکی با توجه به احتياجات کشور به منظور تأمین قسمتی از نیروی انسانی لازم جهت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در سطح پزشک عمومی برنامه آموزشی دوره شش ساله پزشکی را دایر نموده است. اجرای این برنامه بر اساس پیشنهادهای مندرج در قطعنامه سمینار تربیت نیروی انسانی پزشکی و بهداشتی و برنامه - ریزی خدمات درمانی و بهداشتی منعقد در بهمن ماه 1353 که مورد تصویب وزارت علوم و آموزش عالی قرار گرفته است، می باشد. علاوه بر رشته پزشکی، دانشکده پزشکی دارای دوره تحصیلی علوم آزمایشگاهی در سطح دانشیابی و همچنین دوره دانشیابی پرستاری می باشد. دانشکده پزشکی در سطح آموزش تخصصی نیز تلاش فراوانی را آغاز نموده و هم اکنون در یازده رشته بالینی دارای برنامه آموزشی تخصصی می باشد که با پایان رسانیدن آن، دستیاران موفق به اخذ درجه تخصصی دکترا می گردند. و ضمنا باید از سه دوره تخصصی در سطح دانشوری در رشته های طبی، میکرب شناسی و انگل شناسی را نام برد. در دانشکده پزشکی گروه آموزشی بشرح ذیل وجود دارد :
گروه داخلی با ۲۲ عضو هیأت علمی، جراحی با ۲۹ عضو، زنان و مامایی با ۷ عضو، اطفال با ۱۱ عضو، بهداشت با ۲۰ عضو، مرفوآناتومی با ۱۱ عضو، پاتوبیولوژی با ۱۸ عضو، فارماکولوژی فیزیولوژی با ۸ عضو و بیهوشی با ۵ عضو.
تعداد دانشجویان دانشکده پزشکی در نیمسال دوم سال تحصیلی جاری (1356) در رشته پزشکی ۷۶۰ و در علوم آزمایشگاهی166 و رشته پرستاری و بهیاری ۲۱۷ نفر می باشد.
در سالهای اخیر در رشته های تخصصی فارغ التحصیلان دانشکده پزشکی توانسته اند موفقیت های چشمگیری داشته باشند. در چند مورد نیز دانشگاه اصفهان مقام اول را احراز نموده است که این موفقیتها را نیز می بایست در اثر تلاش توأم با فداکاری اعضای هیأت علمی و کاردانی مدیریت دانشگاهی دانست. روسای دانشکده پزشکی از بدو تاسیس تا کنون (1356) عبارتند از: آقایان دکتر حکمی، دکتر اوژند، دکتر ابوتراب نفیسی، دکتر على نواب و ضمنا آقای دکتر قاسم معتمدی نیز در مقام ریاست دانشگاه اصفهان قبل از آقای دکتر نواب ریاست دانشکده پزشکی را برعهده داشتند.
ايجاد دانشکده داروسازی و علوم دارویی
تاسیس دانشکده داروسازی دانشگاه اصفهان یکی از پدیده های دانشگاهی است که در جهت تامین بهداشت و پیشرفت اقتصادی ملت ایران صورت تحقق یافته است. این دانشکده در سال 1335 تأسیس گردید و ضمیمه دانشکده پزشکی اداره میشد. در سال آموزشی 1336 با تشکیل هیأت امنای دانشگاه اصفهان تحت ریاست عالیه هیات امناء و توجهات جناب آقای دکتر قاسم معتمدی ریاست وقت دانشگاه از دانشکده پزشکی مجزا و بنام دانشکده داروسازی وعلوم دارویی نامیده شد. این دانشکده در حال حاضر در ساختمانی متجاوز از ۶۲۵۱ متر مربع شامل کلاسهای درس، آزمایشگاهها، کتابخانه، تالار سخنرانی، کافه تریای دانشجویان و کارخانه داروسازی می باشد. دانشجویان این دانشکده با گذراندن ۲۰۰ واحد درسی موفق به اخذ درجه دکترای داروسازی می شوند، به علاوه در این دانشکده دوره فوق لیسانس بیوشیمی از سال ۳۳ - ۳۲ تاسیس گردیده است.
کتابخانه این دانشکده در حال حاضر دارای ۵۰۰۰ جلد کتاب و ۷۰ نوع مجله علمی داخلی و خارجی مربوط به رشته داروسازی می باشد. ریاست دانشکده داروسازی وعلوم دارویی را آقای دکتر فضل اله حکمتیار برعهده دارد و اعضای هیأت علمی این دانشکده ۲۸ نفر می باشند که در گروههای آموزشی، بیوشیمی، مواد غذایی و تغذیه، زهر شناسی و داروهای شیمیایی، مواد دارویی، به امر آموزش و پژوهش و راهنمایی دانشجویان مشغول می باشند .
تعداد دانش آموختگانی که از این دانشکده برای خدمات داروسازی وعلوم دارویی تحویل جامعه مترقی و متحول ایران گردیده اند بالغ بر ۳۰۴ نفر می باشند و تعداد دانش آموختگان سال جاری ۴۸ نفر است. در سال آموزشی جاری تعداد ۲۳۱ نفر دانشجو در این دانشکده با برخورداری از امکانات کافی آموزشی به تحصیل اشتغال داشته و امید می رود با توجهی که در این دانشکده نسبت به اعتلای سطح دانش دانشجویان مبذول می شود دانش آموختگان همان عناصر ارزنده و کارآمدی باشند که مورد انتظار جامعه ایران است. روسای دانشکده داروسازی وعلوم دارویی از بدو تاسیس تا کنون (1356) عبارتند از :
آقای دکتر حسنقلی اوژند، (رئیس دانشکده پزشکی و داروسازی)، آقای دکتر عبدالباقی نواب، آقای دکتر ابوتراب نفیسی و حدود دوسال است که، آقای فضل الله حکمتیار ریاست بر این دانشکده را عهده دار می باشد.
دانشکده دندانپزشکی
و با توجه به نیاز روزافزون کشور به دندانپزشك و بر اساس پیشنهادهای مندرج در قطعنامه سمینار تربیت نیروی انسانی پزشکی و بهداشتی و برنامه ریزی خدمات درمانی و بهداشتی (بهمن ماه 1353) شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم و آموزش عالی در نشست مورخ 15ر6ر1354 پیشنهاد دانشگاه اصفهان در مورد تأسیس دانشکده دندانپزشکی را تصویب نمود و با انتصاب دکتر خامسی به ریاست دانشکده در سال تحصیلی 1354 برای این دانشکده تعداد ۲۰ نفر دانشجو پذیرفت.
محل فعلی دانشکده ساختمان موقتی است که در سال 1354 در مدت کوتاهی در کوی دانشگاه ساخته شده است. کتابخانه، سالن کنفرانس، درمانگاه دندانپزشکی با هفت واحد و تجهیزات کامل برای درمان دانشجویان دانشگاه، آزمایشگاه پروتز ترمیمی و فانتوم، کلاسهای درس و مرکز سمعی و بصری اطاقهای استادان کافه تریا و اموراداری و مدیریت در این ساختمان مستقر گردیده است. بعلاوه در سال مذکور برای آموزش بالینی دندانپزشکی در مرکز پزشکی سنبلستان ساختمانی به نام مرکز آموزش شماره يك احداث گردیده است و ضمنأ بنای ساختمان اصلی دانشکده در کوی دانشگاه شروع شده و امید می رود تا دو سال آینده تکمیل و مجهز و مورد بهره برداری قرار گیرد.
دانشکده دندانپزشکی دارای پنج گروه آموزشی پروتز، مواد دندانی، دندانپزشکی ترمیمی، دندانپزشکی کودکان و ارتودنسی، بیماریهای دهان و پریودنتو لوژی و گروه دندانپزشکی پیشگیری می باشد. این دانشکده تنها دانشکده ای است که گروه دندانپزشکی پیشگیری دارد، زیرا که با کمبود نیروی انسانی در دندانپزشکی تغییر و تکمیل تکنولوژی و در نتیجه هزینه سنگین خدمات درمانی دندانپزشکی سبب می شود از نظر اقتصای و بهداشتی با هزینه کمتری در پیشگیری از بیماری های دهان و دندان سرمایه گذاری شود.
دانشکده دندانپزشکی در حال حاضر (سال 1356) دارای ۲۱ دانشجوی سال اول و ۱۸ دانشجوی سال دوم و ۷ دانشجوی رشته بهداشت دهان و دندان و ۵ دانشجوی دوره تکنیسین پروتز می باشد و اعضای هیأت آموزشی آن ۱۵ نفر می باشند که ۶ نفر آنها در کشورهای اروپایی و آمریکا به تکمیل معلومات مشغولند و سه نفر دیگر نیز در آینده نزديك راهی خارج خواهند شد. دانشکده دندانپزشکی علاوه بر فعالیتهای آموزشی و پژوهشی، اقداماتی در جهت پیشگیری از پوسیدگی دندانهای دانش آموزان دبستان و کودکان کودکستان دانشگاه و همچنین معاینه دانشجویان جدید دانشگاه از نظر بیماری های دهان و دندان بعمل آورده و برای این گروه دانشجویان پرونده های خاصی در کلینیک دندانپزشکی دانشکده تدوین شده است.
سازمان مرکزی دانشگاه
دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در زمان تاسیس هیچ ساختار تشکیلاتی نداشت و در واقع پردیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با آموزشگاه عالی بهداری شکل می گیرد. با وجود اینکه سند منطقه هزار جریب در زمان آقای دکتر حکمی به اسم آموزشگاه عالی بهداری و بعد به اسم دانشکده پزشکی اخذ گردید، ولی در قانونی که در مجلس تصویب شد دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، دانشگاه های مادر تعریف شدند. گرچه در دانشگاه اصفهان، دانشگاه مادر می بایست دانشگاه علوم پزشکی تعریف می شد، ولی بهرحال قانون استثنایی ندارد. به همین دلیل زیرساختهای ستادی دانشگاه تماما در اختیار دانشگاه اصفهان گرفت.
در آغاز کار دانشگاه علوم پزشکی، دفتر ریاست دانشگاه در ساختمان دانشکده پزشکی قرار داشت و مدتی هم در ساختمان متعلق به هلال احمر واقع در بلوار آیینه خانه. سپس ساختمانی در کوچه مقابل دانشگاه در خیابان هزار جریب خریداری شد که برخی واحدهای ستادی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی به آن ساختمان منتقل گردید. اولین ساختمان احداثی در پردیس دانشگاه، ساختمان سازمان مرکز دانشگاه علوم پزشکی است که با همت دکتر اکبری رییس محترم وقت دانشگاه علوم پزشکی ساخته شد. اگر به تصاویر هوایی این ساختمان دقت شود، مجموعه ساختمان به شکل آسیاب بادی است که دارای هفت پَر می باشد.
مهمترین هدف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی از گسترش مجموعه های پزشکی افزایش تربیت پزشکان و استفاده از تمام ظرفیت بیمارستانی برای آموزش و نجات دادن کشور از مشکل کمبود پزشک بود. قبل از تشکیل دانشگاه علوم پزشکی، حداکثر پذیرش دانشجو در اصفهان زیر 200 نفر بود و بعد به پذیرش 700 دانشجوی پزشکی ارتقا پیدا کرد که در نتیجه به شدت به کلاسهای بزرگ آموزشی نیاز بود.
در سالهای 66 تا مهر 68 با تلاش جهادی مستمر و شبانه روزی، سه سالن اصلی که در مرکز این آسیاب بادی قرار داشت و روی آن به شکل کلاه فرهنگی به رنگ فیروزه ای است برای کلاسهای مهر 68 آماده شد. در تابستان 68 با یک وقفه تقریبا دوسه ساعته در هر 24 ساعت پروژه در حال کار بود. همزمان با کارهای ساختمانی، تهیه و تجهیز سیستمهای صوتی تصویری سه تالار و صندلی آنها برای آماده شدن کلاسها در مهر ماه 68 در حال انجام بود. تالارها و محوطه ورودی در مهر 68 آماده بهره برداری شد و بعدها این سه تالار به نام های لقمان، ابن سینا و رازی نامگذاری گردید.
این ساختمان در روند احداث دارای یک کد در سازمان برنامه و بودجه بود، در واقع هر ساختمانی که در سازمان مدیریت برنامه کد دریافت می کند، اسمی هم برای آن ساختمان تعریف می شود. لذا اسم این پروژه در سازمان مدیریت "گسترش دانشکده پزشکی" ثبت گردید و هنوز هم عموما به نام ساختمان گسترش از آن یاد می شود که نام با مسمایی برای این ساختمان نیست و این نام فقط به دلیل دریافت کد از سازمان برنامه ریزی بر آن نهاده شد.
با احداث ساختمان و به دلیل فقدان سالن غذاخوری در دانشگاه علوم پزشکی، تا مهرماه سال 75 از طبقه دوم آن بعنوان غذاخوری دانشگاه استفاده می شد و پس از آن با افتتاح سالن غذا خوری دانشگاه کاربری آن تغییر یافت.
با توجه به اینکه طی سالهای 68 تا 78 فشار پذیرش تعداد بالای دانشجو کم شده بود و تعداد اعضای هیأت علمی هم بیشتر شد، دیگر نیازی به استفاده از این سه تالار به عنوان کلاس درس نبود. علاوه بر آن، در سال 68 که سه تالار فوق الذکر ساخته شد، ساخت چهار بال دیگری که برای ساخت سالن گود برداری شده بود متوقف ماند. در سال 74 با جمع بندی مشورتهایی که با رئیس محترم وقت دانشگاه (آقای دکتر جمشیدی) انجام شد، تصمیم بر این شد که چهار بال دیگر به جای احداث سالن، تبدیل به چهار ساختمان اداری شود و به نام سازمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی نام گذاری گردد.
با توجه به اینکه سازمان مدیریت برنامه و بود جه دیگر اعتباری برای دانشگاه تخصیص نمی داد و پروژه گسترش دانشکده پزشکی از نظر آن سازمان بسته شده بود، قرار شد با فروش برخی از اموال مازاد دانشگاه و استفاده از درآمدهای اختصاصی، چهار بال (ساختمانهای 1و2و3و4) احداث گردد. پیشنهاد اداری شدن این ساختمانها از طرف دانشگاه علوم پزشکی به مشاور پروژه داده شد. کار مشاور بیشتر نظارت و محاسبات سازه ای ساختمان ها بود و طراحی محوطه ها با تاکید دانشگاه این بود که نمای ساختمان ها به گونه ای باشد که با نمای فیروزه ای رنگ دانشکده پزشکی و گنبدهای فیروزه ای اصفهان هماهنگ باشد (با توجه به اینکه اصفهان شهر گنبدهای فیروزه ای نام دارد). این رنگ بعد از آن بعنوان هویت بصری و رنگ برگزیده دانشگاه علوم پزشکی انتخاب و در ساختمان های دیگر دانشگاه هم از این رنگ استفاده گردید.
از نیمه سال 74 ساخت این ساختمان ها به ترتیب شماره آغاز شد و ساختمان شماره یک در انتهای سال 76 و ساختمان شماره 2 در سال 1377 و در سال 78 چهار ساختمان مورد بهره برداری قرار گرفت و واحدهای عمده ستادی دانشگاه و معاونت پشتیبانی وقت، معاونت دانشجویی و معاونت پژوهشی و مدیریت های تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی در این چهار ساختمان مستقر شدند. در سال 78 یک تابلو کاشیکاری نیز در آنجا نصب شد که در آن تابلو نام ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی نقش بسته است.
از سال 80 به بعد با توجه به اینکه نیاز به کلاسهای 300 و400 نفره کمتر شده بود و با توجه به مقاومت دانشکده پزشکی به در اختیار گرفتن این تالارها، تصمیم بر این شد کل مجموعه سه تالار و طبقه دوم و فضای جلوی تالارها به مرکز همایشهای علمی دانشگاه علوم پزشکی تغییر کاربری داده و با تصویب هیأت رئیسه دانشگاه از این مجموعه برای برپایی غرفه های نمایشگاهی و همایشها استفاده گردد. به جرات می توان گفت چنین مرکزی با این حجم و قابلیت برای برپایی همایشهای علمی در اصفهان بی نظیر است.
این ساختمان با بهای متری 84 هزار تومان یعنی زیر 100 هزار تومان برای دانشگاه هزینه برداشت که در مقایسه با ساختمانهای مشابه دانشگاه های دیگر از نظر متراژ و اتاق های در اختیار بزرگتر می باشد، مثل مرکز همایشهای رازی در دانشگاه ایران. به جرات می توان گفت از لحاظ زیبایی و محوطه سازی، زیباترین سازمان مرکزی است، و مهم تر اینکه سازمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی داخل مجموعه دانشگاه می باشد. از طرفی، معاونتهایی مثل معاونت بهداشتی، معاونت غذا و دارو و معاونت درمان که کار دانشگاهی نداشته و بیشتر مراجعات مردمی دارند در خارج از دانشگاه احداث گردید.
تالار دکتر حکمی
اولین مجموعه ساختمانی احداثی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پس از جدایی از دانشگاه اصفهان، ستاد مرکزی دانشگاه و مجموعه همایش های مرکزی دانشگاه است. دومین ساختمانی که احداث آن در قسمت شمال شرقی دانشکده پزشکی شروع شد ساختمانی بود که بعدها به نام تالار دکتر حکمی نام گذاری شد. به علت افزایش تعداد دانشجویان پذیرش شده در هر سال، این سالن در ابتدا بعنوان سالن تشریح (بصورت نیم دایره) ساخته شد. به علت تعداد بالای دانشجویان، کم بود تعداد جسد و سیستم سمعی بصری مجهز، در سال 1368 با همکاری یکی از شرکت های ژاپنی در اصفهان دوربین بسیار دقیقی با فوکوس دقیق و رزولوشن بالا در این سالن نصب گردید بطوریکه دانشجویان می توانستند عملیات بر روی سوژه را در تلویزیون های تعبیه شده دیده و صدای استاد را به راحتی بشنوند. در زیر این سالن هم زیرزمینی هست که در حال حاضر بعنوان موزه دانشکده پزشکی از آن استفاده میشود.
با کاهش تعداد دانشجویان، بعد از حدود ده سال استفاده از امکانات تالار حکمی محدود شد. در سال 96 با کمک دانشکده پزشکی و حمایت مدیریت دانشگاه، سالن مجددا مرمت شده و صندلی ها تعویض شد. ورودی و خروجی های سالن اصلاح شد، جایگاه هیات رئیسیه در سالن ساخته و چراغ ها بطور کامل تعویض گردید. این سالن از سنگ هایی گردویی رنگ ساخته شده و گنجایش حدود 250 نفر را دارد. از آن پس این سالن جهت بازآموزی پزشکان و همه کسانی که به نوعی عضویت نظام پزشکی را دارند استفاده می شود. این سالن از سال 96 به یکی از سالن های بسیار مفید و پر کاربرد دانشگاه پیوست و جزء سیالن های بسیار خوب و مناسب دانشگاه جهت برگزاری انواع جلسات و همایشها می باشد.
ساختمان های ستادی شرقی
پس از جدایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از دانشگاه اصفهان و پیش از استقرار تشکیلات ستادی و مدیریتی دانشگاه در ستاد مرکزی فعلی دانشگاه، تشکیلات ستادی و مدیریتی دانشگاه در بیرون از دانشگاه در کوچه روبروی دانشگاه قرار داشت. در واقع بعد از تشکیل دانشگاه علوم پزشکی، سومین کار توسعه زیربنایی که در دانشگاه انجام شد، ساخت دو بال در قسمت شرقی دانشکده پزشکی بود که نه تنها تغییری در نمای اصلی ساختمان دانشکده ایجاد نکرد، بلکه دقیقا با ساختار آن هماهنگی داشت.
این ساختمان ها پس از احداث به معاونت آموزشی و دفتر ریاست و معاونت پشتیبانی و سایر واحدهای ستادی اختصاص یافت. سالها بعد با ایجاد سازمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی، ساختمان ریاست به دانشکده پزشکی تحویل شد ولی حوزه معاونت آموزشی هنوز در همان ساختمان اولیه مستقر می باشد. البته ساختمان معاونت آموزشی چندین بار مرمت شده که در آخرین مرمت تالار شکیلی بنام تالار حکمت برای برپایی جلسات حوزه معاونت در آنجا ساخته شد.
در سال 68 بعد از تغییرات مدیریتی در دانشگاه علوم پزشکی، با انتصاب دکتر ابراهیم اسفند یاری بعنوان رئیس دانشگاه و حضور مهندس عبداله کوپایی بعنوان معاون پشتیبانی گامهایی دیگر برای توسعه دانشگاه علوم پزشکی برداشته شد. با وجود اینکه مهندس کوپایی دانشگاهی نبود و با دانشگاه آشنایی نداشتند ولی کارهای ماندگاری را در دانشگاه علوم پزشکی پایه گذاری کرد. از کارهای مثبت دوره ایشان اخذ مجوز و کد بودجه برای ساختمان غذاخوری مرکزی ، احداث دانشکده بهداشت و دانشکده توانبخشی بود. ساخت این سه مجموعه درزمان مسئولیت ایشان شروع و تا پایان دوران تصدی ایشان در سال 73 تا مرحله سفت کاری انجام شد و سنگ بنایی شد برای اقدامات بعدی در دانشگاه.
از اقدامات مهم دیگر این دوره پیگیریهای مستمر برای اخذ اعتبار جهت اتمام ساخت بیمارستان الزهرا (س) و مبلغ 70 میلیون دلار جهت تجهیز بیمارستان بود که سر انجام در سال 71 قسمتهایی از بیمارستان به بهره برداری رسید. یکی از نکات قابل تعمق درافتتاح بیمارستان الزهرا این است که راه اندازی آن مصادف شد با تعطیلی بزرگترین بیمارستان آموزشی دانشگاه، یعنی بیمارستان امین، که به نوعی منجر به متروکه شدن این بیمارستان گردید، بطوریکه فقط دارای اورژانسی مختصر بود و بیشتر برای کارهای پژوهشی و بعنوان انبار از آن استفاده می شد.
اقدام دیگری که در سال 68 انجام شد، ایجاد واحد نقلیه در قسمت انتهایی جنوب دانشگاه بود. از اقدامات دیگر ایجاد منبع روباز آبی دانشگاه، البته آب غیر شرب و محل بمپاز آب، بود که این امر با راه اندازی بیمارستان الزهرا بسیار ضروری و مورد نیاز بود.
مجموعه غذاخوری مرکزی
افزایش پذیرش تعداد دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی پس از جدایی از دانشگاه اصفهان و عدم تخصیص بناها و زیرساختهای موجود به دانشگاه علوم پزشکی به معنای ضرورت نیاز به زیرساختهایی گوناگون مثل امکانات ورزشی، خوابگاهی و ...... بود. تا پیش از احداث آشپزخانه و سالن غذاخوری مرکزی، از سلف سرویس دانشکده دندانپزشکی و طبقه بالای مرکز همایش های فعلی استفاده می شد و غذا اغلب در آشپزخانه هایی که بیرون از دانشگاه بود طبخ می شد.
در سال 1370 و در زمان آقای مهندس عبداله کوپایی برای احداث غذا خوری مرکزی دانشگاه اخذ مجوز شد و مشاور این پروژه شرکت تلاش نقش جهان بود که وابسته به جهاد دانشگاهی است. طراحی این ساختمان حدود 11 هزار متر برآورد شد ولی سازمان مدیریت برنامه و بودجه با اعتبار حدود 5 هزار مترموافقت کرد. به همین دلیل این ساختمان در ابتدای کار در همین ابعاد برآورد شد که شامل انبار، آشپزخانه مرکزی و سالن غذاخوری شماره یک بود. سفت کاری این بنا تا سال 73 انجام شد و مدتی ساخت آن متوقف ماند تا اینکه با تاکید رئیس وقت دانشگاه از سال 74 مجددا فعال شده و قرار شد در تابستان سال 1375 بخش اول ساختمان افتتاح گردد. اتمام بقیه ساختمان و تکمیل محوطه سازی در سالهای بعد انجام شد. بعدها قسمت جنوب غذاخوری بعنوان نمازخانه در نظر گرفته شده وبه نام نمازخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی، مسجد امام خمینی (ره)، به بهره برداری رسید. در سال 78 قراردادی با بانک رفاه بسته شد و با پرداخت 70 میلیون تومانی بانک و کمک از جاهای دیگر و امکاناتی از محل دانشگاه و کمک های وزارت خانه در اولیل دهه 80 بانک رفاه شعبه دانشگاه و سالن غذا خوری شماره دو افتتاح و به بهره برداری رسید.
جدای از احداث ساختمان، مشکل آغازین بهره برداری، گاز ساختمان بود که با استفاده از کپسول مایع و انتقال آن به آشپزخانه، به سختی غذا طبخ می شد. با هماهنگی دانشگاه اصفهان در سال 75 رینگ گاز در سرتاسر دانشگاه جای گذاری شد که دانشکده ادبیات، دانشکده شیمی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی و دانشکده توانبخشی، دانشکده بهداشت، سازمان مرکزی دانشگاه و ... از این رینگ گاز استفاده می کنند.
تا سال 84 محوطه سازی و ساختمان سازی به پایان رسید. بعدها قسمت قرینه مسجد خالی بود و در سال 94 قرار شد کتابخانه ای در آن قسمت ساخته شود که امروزه به نام کتابخانه مؤیدالاطبا به بهره برداری رسیده است. نقشه این بنا توسط دفتر فنی و نظارت بر طرحهای عمرانی دانشگاه تهیه و جناب آقای دکتر نعمت بخش، معاون پژوهشی وقت دانشگاه، کمکهایی را خارج از دانشگاه جهت احداث این ساختمان پیگیری کردند.
در سال 94 در طبقه بالای سالن غذاخوری مرکزی به احداث محلی بنام خانه دانشجو اختصاص داده شد. این تصمیم الهام گرفته از دانشگاههای بزرگ جهان بود که دارای مجموعه ای دانشجویی به نام Student Union بودند که معادل واژه خانه دانشجو است که در آن امکانات مورد نیاز دانشجویان مثل کتابفروشی، آژانس تهیه بلیط، فروشگاه تهیه یاد بود، محل فعالیتهای فوق برنامه، برپایی جشن و مناسبت ها، خدمات فرهنگی و رفاهی در آن مستقر می باشد. این ساختمان با استفاده از روش ساختمان سبک احداث شد و مجموعه ستادی حوزه معاونت فرهنگی و دانشجویی در آن مستقر و در سال 97 به بهره برداری رسید. در مجموعه 15 هزار متر مربع ساختمان قابل استفاده در قسمت غذاخوری ساخته و در حال حاضر بهره بردای می شود.
تالار نفیس
با پیگیریهای آقای مهندس کوپایی و اخذ مجوز ساختمانهایی در قسمت بالایی دانشگاه، ساختمان دانشکده مدیریت و اطلاعرسانی پزشکی و علوم توانبخشی ساخته شد. مجوز سازمان مدیریت برای این ساختمان حدود 500/8 متر است ولی در عمل بیش از 18 هزارمتر ساخته شد.
با تغییراتی که در این ساختمان داده شد. استفادههای بهینهای از ساختمان شد. ضمن حذف استخر در نظر گرفته شده در در قسمت غربی دانشکده علوم توانبخشی و در قسمت شرقی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی علوم پزشکی تقسیم شد. همچنین با حذف رمپ سیمانی با ویلچر بزرگ سیمانی که به عنوان نماد دانشکده علوم توانبخشی در نظر گرفته شده بود، با احداث سقف در راهرو، کتابخانه مشترکی برای دو دانشکده احداث شد. همچنین قسمت پشتی ساختمان به صورت مجزا با احداث ساختمان آفرینش، ضمن بهرهبرداری اداری از این ساختمان، در قسمت بالایی راهرو سالن آمفی تأتری به نام "تالار نفیس" با ظرفیت 220 صندلی احداث شد. این تالار با چشم انداز بسیار زیبا از شهر اصفهان با بهترین امکانات ساخته شد. در این تالار با دو اتاق مجزا، امکان ترجمه همزمان وجود دارد. برنامههای زیادی در آن برگزار شده، ولی تا امروز همایش بینالمللی در آن برگزار نشده است.
مرکز آموزش مجازی
همچنین راهروهای دو طبقه پایین تر که برای تردد دانشجویان بین دو دانشکده استفاده میشد، ضمن احداث سقف دیگری در طبقه دوم، فضای پشت ساختمان را با تغییرات معماری ابتکارانهای به مرکز آموزش مجازی دانشگاه تبدییل، تجهیز و راه اندازی شد.
تالار اصفهان
همچنین برای انتقاع دو دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی و دانشکده علوم توانبخشی با تقویت ستونها با چهار راه دسترسی (از داخل ساختمان از هر دو دانشکده) و هم از قسمت پشت و جلوی ساختمان "تالار اصفهان" با چشمانداز و نمایی بینظیر در دانشگاه با ظرفیت 150 صندلی فلکسیبل طراحی، اجرا و بهرهبرداری شد. در کنار این تالار، چهار اتاق خیلی بزرگ دو اتاق حدود 80-70 متر و دو اتاق 40-30 متر برای کارگاههای آموزشی در نظر گرفته شد. در مجموع مرکز آموزشی جامع و کامل ایجاد شد. این مجموعه برای برگزاری برنامههای کوچک 120 نفره برای هر دو دانشکده و گاهاً برای سایر قسمتهای دانشگاه قابل استفاده است.
قابل یادآوری است که از این فضای 800 متری در پنج طبقه که برای ایجاد رمپ و نماد سیمانی در نظر گرفته شده بود، 4000 متر استفاده مفید و کاربردی، برای ایجاد تالار نفیس، تالار اصفهان، کتابخانه و مرکز آموزش مجازی با ایده ابتکارانه و اجرای معاون پشتیبانی وقت دانشگاه آقای دکتر یوسفی به انجام رسیدکه این پروژهها بدون افزودن شدن به حتی یک متر به ساختمان از فضای پِرت ساختمان استفاده بهینه شد.
تالار و غذاخوری خلیج فارس
در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ساختمان برخی دانشکدهها مثل دانشکده پزشکی، دانشکده داروسازی، دانشکده بهداشت، سازمان مرکزی دانشگاه و مدیریت مطالعات و توسعه آموزش پزشکی در قسمت میانی و شرقی احداث شده و ساختمان سایر دانشکدهها یعنی مدیریت و اطلاعرسانی پزشکی، علوم توانبخشی، پرستاری و مامایی، دندانپزشکی و فناوریهای نوین پزشکی در قسمت بالایی دانشگاه احداث شده است. غذاخوری مرکزی دانشگاه که در دو فاز اجرا شد. از این غذاخوری بیشتر دانشجویانی که در دانشکدههایی که در قسمت میانی و شرقی بودند، استفاده میکردند.
در زمان افتتاح دانشکده دندانپزشکی در سال 1364 در آن دانشکده سالن غذاخوری و آشپزخانه طبح غذا برپا شده بود. با توجه به اینکه دانشکده دندانپزشکی روزانه مراجعین متعددی دارد، وجود رستوران در دانشکده جالب نبود. همچنین با وجود توسعههایی که در سال های بعد در دانشکده صورت گرفته بود باز هم دانشکده برای آزمایشگاهها و انبار و بخشهای جدیدی که راهاندازی شده بود با کمبود فضا مواجه بود. از سال 1384 به بعد به دلیل عملیات توسعه، این رستوران تعطیل شد و دانشجویان بایستی با اتوبوس برای صرف غذا به سلف مرکزی دانشگاه میرفتند که در فاصله حدود چهار کیلومتری دانشکده واقع بود و مسیر آن سطح شیبدار بود که رفت و آمد دانشجویان را با مشکل مواجهه می کرد. در زمان ریاست آقای دکتر شیرانی در سال 1386 برای تسهیل در خدمت رسانی به دانشجویان، مکانی دقیقا چسبیده به دبیرستان شهید اژهای که به نمای دانشکده توانبخشی هم آسیب نرسانده است، دو ساختمان به عنوان سالن غذاخوری خواهران و برادران به اضافه آشپزخانه و انبار به نام تالار زیبای خلیج فارس طراحی و اجرا شد و در اواخر سال 89 و 90 به بهرهبرداری رسید. با توجه به نزدیکی این تالار به درب غربی دانشگاه (درب دندانپزشکی ) علاوه بر سرویسدهی به دانشجویان برای مراسمها و جشنهایی با مدعوین غیردانشگاهی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. این تالار به عنوان دومین مجموعه غذاخوری دانشگاه افتتاح و راهاندازی شد.
دانشکده بهداشت
دانشکده بهداشت ابتدا به عنوان گروهی در یکی از بال های دانشکده پزشکی مستقر بود. مجوز ساخت این دانشکده با پیگیریهای آقای مهندس کوپایی از سازمان مدیریت برنامهریزی در اواخر سال 1370 اخد شد و تقریباً از اواخر سال 71 ساختمان شروع شد و کار ساختمان سازی خیلی کند پیش می رفت و تا اواخر 74 فقط به مرحله سفتکاری فقط در دو بال رسیده بود و موتورخانه دانشکده براساس طراحی 4 بال احداث شده بود. البته سازمان مدیریت با ساخت دو بال دیگر موافقت نکرده بود. محل در نظر گرفته شده برای دو بال شرقی این دانشکده در عکسهای هوایی موجود کاملا مشخص است و برای حفظ این فضا، سایه این دو بال چمنکاری شده است. که در آینده با تأمین اعتبار از سوی دانشگاه حدود 10 هزار متر مربع ساختمان دو بال دیگر ساخته و این ساختمان توسعه یابد.
در سال 30 مرداد 1375 سه پروژه توسعه دانشکده داروسازی، ساختمان غذاخوری دانشگاه و ساختمان دانشکده بال در دو بال سفتکاری شده در دانشگاه و در خارج از دانشگاه بیمارستان فاطمیه خوانسار و توسعه 7000 متری بیمارستان چمران در بازدید رییس جمهور وقت افتتاح شد.
لازم به ذکر است مرحله تکمیل ساختمان های فوق الذکر با حرکتی جهادی از فروردین ماه سال 75 به مدت 5 ماه با تیم پیمانکاری بسیار قوی آماده بهرهبرداری شد. به نوعی که در مرحله نازک کاری در این ساختمان ها روزانه 400 نفر نیروی کار با 60 نوع تخصص مختلف مشغول کار بودند. و این پروژه از کارهای بینظیر در تاریخ دانشگاه به حساب می آید.
دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی و علوم توانبخشی که تا آن زمان در بیرون از دانشگاه مستقر بودند، تا آماده شدن ساختمان اصلی این دانشکده ها (سال 1382) در یکی از بال های دانشکده بهداشت مستقر شدند.
تالار زیتون
طراحی و نقشه دانشکده بهداشت با طراحی چهار بال که به کریدور مرکزی متصل می شد در نظر گرفته شده بود که سازمان مدیریت به دلایلی با ساخت دو بال شرقی ساختمان موافقت نکرد. تا امروز فضای در نظر گرفته برای این دو بال به صورت زمین چمن حفظ شده است. با تصویب مدیران دانشگاه، راه ارتباطی دو بال دانشکده با دیوار چینی قطع شد. این فضا با تغییرات اساسی معماری به عنوان مدیریت مطالعات و توسعه آموزش پزشکی تکمیل و در اواخر سال 1375 تجهیز و راه اندازی شد.
در طبقه اول این ساختمان، تالار شکیل و زیبایی به نام "تالار زیتون" با ظرفیت 150 نفر ساخته شد. یکی از محسنات این تالار امکان برقراری چهره به چهره حضار است و مدل این تالار برای برگزاری کارگاه ها و برنامه های آموزشی بسیار مناسب است. اتاق هایی در اطراف تالار زیتون وجود دارد که برخی مناسب برای استفاده کارگروهی کارگاهها، سمعی بصری و اتاق رایانه در نظر گرفته است. طراحی این مجموعه به گونهای صورت گرفته که امکان پذیرایی از شرکت کنندگان در برنامه ها در فضای موجود گرادگرد تالار میسر است.
این مکان یکی از پرکاربردترین تالارهای دانشگاه است که برای سمینارها، برنامه های بازآموزی، مراسم، همایش ها و کارگاه های آموزشی برگزار می گردد. در طبقه همکف این ساختمان مجموعه اداری با اتاق های زیاد طراحی شده که با پارتیشن بندی مجزا شده اند و در طبقه دوم این ساختمان که با شکل کلاه فرنگی در عکس هوایی دیده می شود، در اصل روی ستون های تأسیساتی روی سقف ساختمانی احداث شده که در حال حاضر از آن به عنوان مرکز علمی شامل گروه آموزش پزشکی و مرکز تحقیقات آموزش پزشکی استفاده می گردد.
ساختمان سردار شهید حاج قاسم سلیمانی
ساختمان سردار شهید حاج قاسم سلیمانی (تدبیر سابق) با مساحت 600 متر مربع به عنوان ساختمانی پرکاربرد در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. در سال 1393 با افزایش دانشجو و افزایش رشتههای آموزشی و مواجه با کمبود کلاس، به پیشنهاد معاون آموزشی وقت دانشگاه خانم دکتر چنگیز، با چند هدف اقدام به ساخت این ساختمان شد. لازم به ذکر است دردومین سالگرد شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی و پاسداشت یاد آن شهید، نام این ساختمان به نام آن شهید مزین گردید.
در این ساختمان 22 کلاس با ظرفیت 120 نفر، 80 نفر و 60 نفر وجود دارد. همچنین در دو طیقه این ساختمان به دلیل عریض بودن سالنها براحتی امکان برگزاری امتحانات وجود دارد. در عین حال این ساختمان قابلیت برگزاری کنفرانسهای بین المللی با امکانات سمعی و بصری و ارائه 20 سخنرانی را دارد.
این ساختمان جامعترین و بزرگترین مرکز آزمونهای الکترونیک با طراحی زیبا و امکانات کامل با ظرفیت بالغ بر 850 نفر است. که قابلیت برگزاری یک یا چند آزمون مختلف را به صورت همزمان دارد. سیستم پشتیبانی نرمافزاری مرکز آزمون به گونهای طراحی شده است که مناسب برای آزمونهایی است که از اهمیت کشوری برخوردار است و با سیستم مناسب قرنطینه و مخزن ایمن و حفاظت شده طراحی شده است.
با تصمیماتی که برای پذیرش دانشجویان خارجی گرفته شد از این ساختمان به واسطه امکانات و تجهیزات و فضای مناسب آن، واحد بینالملل دانشگاه نیز در این ساختمان مستقر شد.
ساختمان سردار شهید حاج قاسم سلیمانی یک مجتمع سمیناری، مجموعه کلاسی و مرکز آزمونهای الکترونیکی و غیرالکترونیکی (مداد و کاغذی) با ظرفیت بالا است که با پیشنهاد خانم دکتر چنگیز، آقای دکتر یوسفی طراحی و اقدام و همچنین با همت و تلاش مجدانه آقای دکتر صبوری ساخته، تجهیز و راهاندازی شد.
منابع:
- مصاحبه دکتر علیرضا یوسفی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 1399-1400
- نشریه اخبار دانشگاه در سال 1356
- گروه تدوین تاریخ دانشگاه، 1399-1400